EkzeN

Aristoteles’ten 2400 Yıllık İkna Sanatı: Ethos, Pathos ve Logos nedir?

13.09.2022
226

Aristoteles’ten 2400 Yıllık İkna Sanatı: Ethos, Pathos ve Logos nedir?

Aristoteles’ten 2400 Yıllık İkna Sanatı: Ethos, Pathos ve Logos nedir?

“Evet” dememizi ne sağlıyor? Bu soru psikolojiden pazarlamaya, siyasetten iletişime pek çok farklı disiplinin merceği altında. Bilimsel araştırmalar görece yeni olsa da, aslında ikna sanatı ile ilgili fikirler antik filozofların bile gündemindeydi. Örneğin, Aristoteles M.Ö 4. yüzyılda yazmış olduğu Retorik adlı tezinde aynı soruya yanıt veriyor. Daha da ilginci, ünlü filozofun 2400 yıl önce ileri sürdüğü ikna etmenin yöntemleri günümüzde hala ikna sanatının temelleri olarak görülüyor.

Aristoteles, tezini yazarken dönemin mahkemelerini ve devlet adamlarını izleyerek gözlemler yapıyor. Bu gözlemlere dayanarak ikna etmenin 3 temel yönü olduğunu ileri sürüyor: Ethos, Logos, Pathos

Gelin, bu üçlüyü yakından tanıyalım:

Ethos

Ethos, Eski Yunancada “etik” sözcüğüyle aynı kökene sahip ve “karakter” demek. İkna etme sürecinin en başında mesajı “kimin” verdiği geliyor. Güvenilir biri mi? Nasıl bir tavır içinde? Şöhret sahibi biri mi? Tüm bunlar verilen mesajdan bağımsız olarak mesajla ilgili görüşlerimizi etkileyebiliyor. Markaların bir ürün tanıtırken hedef kitlenin sevdiği influencer’ları kullanması bir ethos örneği sayılabilir. Böylelikle, ürünün itibarı insanların güvendiği bir karakter üzerinden sağlanıyor. Yine benzer bir şekilde, bazı reklamlarda ürünle ilgili uzman görüşünün paylaşılması da tüketicileri ikna ederken kullanılan yöntemlerden (Diş macunu reklamlarında diş hekimlerinin görüşlerine yer verilmesi gibi).

Pathos

Pathos ikna sürecinde duygulara odaklanmaya deniyor. İkna edilecek kişiyle empati kurmak, sevgi, korku, güven gibi duyguları harekete geçirmek ikna süreçlerinin kullanılan önemli stratejiler arasında. Yine markaların aslında ürünle ilgili olmasa da reklamlarda aile, ilişkiler, mutluluk, aşk gibi herkesin kendiyle eşleştirebildiği duyguları harekete geçiren temaları kullanması pathos öğesinin iyi bir örneği olarak karşımıza çıkıyor.

Logos

Logos, ikna etmek için insanların mantıklarına hitap eden yaklaşıma deniyor. Bazı kişilerin ikna olması için mesajı veren kişinin imajından ve duygulardan daha fazlası gerekebiliyor. Konuyla ilgili veriler vermek veya bilimsel açıklamalar yapmak bu öğenin unsurları arasında. Bazı reklamlardan markaların fiyat ya da nitelikle ilgili araştırma bilgisi paylaştığını fark etmiş miydiniz? İşte bu yöntem bir logos örneği sayılıyor.

Hayatın pek çok açıdan 2400 yıl öncesine benzemediğini tahmin ediyoruz ama yine de insan zihni bazı konularda özelliklerini korumuşa benziyor. İkna etme üçlüsü ile tanıştığınıza göre kendinizi de bir değerlendirmeye ne dersiniz? Sizi en çok ne ikna ediyor? Güven duymanız için ne gerekiyor?